نحوه عایق کاری رطوبتی با قیر

قيرهاي مصرفي كه با هم مخلوط و حرارت داده مي‌شوند بايد در حين گرم‌كردن كاملاً ‌به هم‌زده و يكنواخت شوند و حداكثر دماي مجاز براي گرم‌كردن، 70 درجه بيشتر از نقطه نرمي قير مي‌باشد. حداقل مقدار قير براي قيراندود كردن يك متر مربع گوني، بايد 2500 گرم باشد. در قيرگوني داخل ساختمان حداقل بايد از دو لايه قيرگوني استفاده شود. در قيرگوني پشت بام ابتدا بايد شيب‌بندي پشت بام به يكي از روشهاي مطرح‌شده در قسمت بتن سبك انجام گرفته و شيب‌بندي كاملاً خشك شده باشد. تعداد لايه‌هاي قيرگوني بستگي به نوع پوشش محافظ روي آن، شرايط جوي و … دارد. مثلاً اگر قرار باشد از بام در تابستان مهتابي (تراس) استفاده شود در صورتي كه پوشش محافظ نهايي، سيمان باشد مسلماً هرچه مقدار لايه‌هاي عايق بيشتر باشد مقاومت زيادتري خواهد داشت و در اثر فشار و شرايط ديگر ترك بر نمي‌دارد و در صورتي كه پوشش نهايي آسفالت باشد مي‌توان از تعداد لايه‌هاي عايق كمتري استفاده نمود ولي بطور كلي 3 لايه قير براي آسفالت و 4 لايه قير براي فرش سيماني بايد بكار برده شود. از آسفالت پس از اتمام عايق‌كاري بايد استفاده شود و شن و ماسه براي آسفالت بايد تا 120 درجه سانتي‌گراد در هواي سرد و 60 درجه در هواي گرم حرارت داده شود و نوع قير براي اين كار بايد در هواي سرد و معمولي 100/ 85 و در هواي گرم 60/70 باشد. روش اجراي عايق قيرگوني به اين صورت است كه ابتدا سطح بام شيب‌بندي شده را كاملاً تميز مي‌كنند تا عاري از هرگونه خاك باشد. آنگاه لايه‌اي از قير مذاب و گرم 60/70 يا 100/ 85 روي سطح كشيده مي‌شود (حدود 2 كيلوگرم در متر مربع). باید در نظر داشت که در هواي سرد مصرف قير مايع RC2 بهتر از قير مذاب است. سپس يك لايه گوني خشك و تميز و بدون چروك روي آن پهن نموده و كاملاً به سطح مي‌چسبانند. به طوري كه هيچگونه هواگرفتگي و چروكي در آن وجود نداشته باشد. سپس يك لايه قير گرم و مذاب 60/70 يا 85/100 و يا مخلوط هموژن قير 60/70 و قير دميده (براي اقليم‌هاي معتدل و سرد قير 85/25 و براي نواحي گرمسير قير 90/15 ) روي آن مي‌مالند (حدود 1/5 كيلوگرم قير در متر مربع) و سپس لايه‌ ديگری از گوني در جهت عمود بر لايه اول روي آن پهن مي‌كنند و در نهايت براي لايه آخر قير از مخلوط قير مذاب 60/70 و قير دميده (براي اقليم‌هاي معتدل و سرد، قير 85/25 و براي نواحي گرمسيری، قير 90/15) به نسبت 1 به 2 روي گوني ماليده مي‌شود (حدود 1/5 كيلوگرم در متر مربع) و در آخر كار نيز پوشش محافظ آسفالتي يا بتني را روي آن اجرا مي‌نمايند.

البته رعايت نكات زير الزامي است:

– معمولاً قيرگوني را از پايين‌ترين محل يعني اطراف كف‌شور شروع می‌کنند. ابتدا در روي كف‌شور يك لايه قيرگوني اجرا می‌کنند. سپس در روی آن با تيغ دو برش عمود بر هم ايجاد كرده و به داخل آب‌رو خم مي‌كنند تا به بدنه لوله بچسبد. در هنگام پهن كردن گوني‌ها بايد دقت شود كه لبه گوني بالادستي 5 تا 10 سانتي‌متر روي گوني پهن‌شده پايين‌دستي همپوشانی داشته باشد و قير به وسيله چرخك يا پارو به صورت يكنواختي بر روي آن ماليده شود. به طوري كه تمام نقاط آن كاملاً پوشيده از قير شود.

– ابتدا اطراف لوله‌هاي موجود در بام بايد با آجر به ارتفاع حدود 40 سانتي‌متر دور چيني شده و سيمان‌كاري گردد و سپس روي اين دورچين، قیرگونی اجرا گردد. همچنين ديوار جان‌پناه نيز بايد سيمانكاري شده و سپس قيرگوني تا ارتفاع حداقل 40 سانتي‌متر روي جان‌پناه از سمت داخل بام انجام گيرد. البته پيشنهاد مي‌گردد كه عايق‌كاري در كل ارتفاع جان‌پناه ادامه پيدا كند تا كيفيت كار بهتر شود. قيرهاي مصرفي را نبايد بيشتر از 150 درجه سانتي‌گراد حرارت داد، زيرا در غير اين صورت مقداري از آن تجزيه شده و تبديل به كربن مي‌گردد و اصطلاحاً قير مي‌سوزد و خاصيت خود را از دست مي‌دهد. قير بايستي تا هنگامي كه گرم بوده و به صورت مايع کاملاً روان است، استفاده شود زيرا در غير اين صورت گرانروي آن زياد شده و قادر به پركردن خلل و فرج مواد نخواهد بود و ممكن است قسمتي از گوني به سيمان، عايق‌كاري نشود.

– عایق‌کاری کف آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی و فضاهای مشابه: در مکان‌هایی که احتمال ریزش آب در کف و قسمت پایین دیوارها وجود داشته باشد عایق‌کاری کف و پای دیوار امری ضروری است. متداول‌ترین عایق که در این موارد به کار می‌رود، قیر و گونی، مشمع، مقوا و گونی قیراندود است که تنها به ذکر آنها اکتفا می‌شود.

نحوه عایق‌کاری عیناً همانند عایق‌کاری بام است با این تفاوت که عایق‌کاری قائم پای دیوارها در این مکان‌ها تا 15 سانتیمتر بالاتر نسبت به بالاترین نقطه‌ای که امکان ریزش و تجمع آب وجود دارد (مانند لبه وان و زیر دوش)، ضروری است. نظر به اینکه تغییرات درجه حرارت در داخل ساختمان از بام آن کمتر است، لذا مصرف قیر 15/100 در استاندارد 211 ایران ترجیح داده شده است.

در محل کف‌شور آشپزخانه و حمام و محل نصب کاسه توالت باید دقت شود که لایه‌های عایق تا داخل لوله فاضلاب امتداد یابد و سپس نسبت به نصب لوازم بهداشتی اقدام گردد.

محل کاسه توالت را ابتدا باید با ماسه نرم و کم سیمان، اندود نموده و با فشار دادن کاسه توالت بر روی آن سطح ملات را به شکل کاسه توالت درآورد و روی آن را با ماسه سیمان لیسه‌ای اندود نمود. پس از خشک شدن اندود، عایق‌کاری کف انجام خواهد شد. لازم به یادآوری است که شیب‌بندی کف حمام، آشپزخانه، توالت و فضاهای مشابه به سمت کف‌شور و کاسه توالت به منظور تخلیه آبهایی که احتمالاً در کف جاری می‌شود، امری ضروری است.

درپوش دست‌انداز بام، دودکش‌ها، کف پنجره، درپوش دست‌انداز بام و دیوار حیاط چنانچه در طول کوتاه و به صورت یکپارچه با سنگ، بتن و نظایر آن اجرا شود، معمولاً مشکلی را به وجود نخواهد آورد، ولی در طول‌های زیاد که این مصالح نیاز به درز انبساط و انقباض دارند آب از محل درزها نفوذ کرده و علاوه بر یخ‌زدن مصالح بالای دیوار و خرابی آنها، سبب نمای ظاهری نامناسب و آلودگی نماسازی نیز می‌شود، از این‌رو برای جلوگیری از خطرات ناشی از یخ‌زدگی و حفظ زیبایی در این قسمت‌ها، زیر درپوشهای درزدار یا روی آنها باید عایق‌کاری شود.

چنانچه بخواهیم زیر درپوشها را عایق کنیم، اجرای یک لایه قیر و گونی به روشی که در عایق‌کاری بام توضیح داده شد، کافی است. برای عایق‌کاری روی درپوشها بهترین مصالح، فلزاتی مانند مس و فولاد گالوانیزه هستند و بدیهی است در محل درز باید چند پیچه، لحیم و یا جوشکاری شوند. فلزاتی که برای این منظور به کار می‌روند، باید در انتها خم‌کاری یا فتیله شده و به صورت آبچکان در آیند تا آب به راحتی از روی آنها تخلیه شود، بدون اینکه بر روی دیوار ترشح نماید.

پس از اجرای عایق، محل آب‌روها با وسایل مناسب (مثلا گچ) مسدود گردد، سپس سطح مورد نظر جهت تست، آب‌گیری گردد. چنانچه پس از گذشت 24 ساعت، نشتی از جایی مشاهده نگردید کار مورد تایید است. شکل‌های 3 تا 5 برخی از مراحل قیرگونی را نشان می‌دهد).

پرسنل و مدت زمان اجرا

حداقل 2 نفر جهت انجام مسئوليت‌هاي زير مورد نياز است:

يك نفر كارگر جهت حمل و گرم‌كردن قير و يك نفر استاد كار جهت پهن كردن قيرگوني و در صورتي كه قيرگوني در ارتفاع باشد، يك كارگر ديگر نيز جهت بالاكشيدن قير مورد نياز است.

بستگي به محل اجراي كار دارد و در سطوح بزرگ مانند بام، يك اكيپ اجرايي توان اجراي حدود —- متر مربع در روز را دارد.